Organza stof: een feest of frustratie?

Foto: Erik Bolding

Organza stof is een synthetische stof, geweven met polyester en nylon. Het is een enorm dunne, doorzichtige stof maar door de weefsels toch erg sterk en heel goed naaibaar. Organza is een goedkope stof en kan voor vele naaiprojecten worden gebruikt. Maar de stof is ook uiterst 'Haute couture' en chique.  Vooral de two-tone organza is de moeite waard om mee te toveren!

Waar wordt organza voor gebruikt?
Iedereen is in zijn leven wel eens organza stof tegengekomen. Als feestversiering in de vorm van bloemen,  in bruidskleding verwerkt of gedrapeerd om tafels heen. Ook voor carnaval wordt de stof in massaal gekocht en gebruikt voor het versieren van de wagens tot en met mooie kostuums.
En in Cosplay en Fantasy is deze stof niet weg te denken. Een feeststof bij uitstek! 

Maar ook in het dagelijks leven komen we organza tegen zoals vitrage en aankleding voor in slaapkamers. Denk ook aan linten om cadeautjes heen of versieringen in bloemstukjes.

Ondanks het goedkope imago nu, werd organza ooit uitsluitend gemaakt uit zijde en fungeerde als een super chique stof voor Haute couture. De voormalige designers maakte de mooiste avondjurken van organza.  Dit waren exclusieve huzarenstukjes. Ook was en is de stof zeer geliefd voor bruidsjurken inclusief versieringen zoals bloemen.

Organza & Haute Couture
Organza wordt graag gebruikt door designers voor Haute couture. Vroeger maar ook vandaag de dag.  We praten hier dan wel over de zijde-variant en niet de synthetische.  Chanel gebruikte organza zeer recent in een prachtige jurk. Zie: "LAYERS OF ORGANZA, FALL-WINTER 2020/21, HAUTE COUTURE, A story of transparency plays out in an organza cape" worn over a silk dress — the CHANEL Fall-Winter 2020/21 Haute Couture collection, photographed by Mikael Jansson.

Organza is geliefd door de mogelijkheid in vele lagen te verwerken. Van één laag: uiterst dun en sophisticated (en sexy) tot meerdere lagen die vorm en structuur aan de kleding geven. Verwar het niet met tule. Tule is meer de grove variant en heeft lang niet die kwaliteiten die Organza wel biedt. Tule zie je nauwelijks in Haute couture.  Organza wordt vaak gecombineerd met zijde. Een jurk van pure zijde en organza staat garant voor luxe en exclusiviteit. Al zijn het alleen al de uren arbeid en vakmanschap die nodig zijn om dit soort jurken te maken...

De stof wordt voornamelijk gebruikt als 'over-stof' om kleding extra mystery te geven. Of een luxere uitstraling door het transparante karakter van de stof.  De stof zorgt ook voor beweging, dynamiek in de kleding. Bij de minste geringste beweging of zuchtje wind, komt de kleding  (extra) tot leven.

LARP, Cosplay en Fantasy
In LARP zien we de stof nauwelijks tot niet. De stof is te teer en kwam ook nauwelijks voor in historische kleding. Qua versiering wordt vaker gewerkt met kant en fluweel. Organza past gewoon niet in het totaal plaatje.

In Cosplay wordt graag met de stof wordt gewerkt. Denk vooral aan wijde rokken en Cinderella jurken. Ondanks dat tule meer effect geeft, is organza een mooie en chique aanvulling op deze kostuums. Gothic en Steampunk werkt toch liever met tule daar dit meer stevigheid geeft en een robuustere uitstraling. Alhoewel met organza mooiere drapperingen kunnen worden gemaakt als bijvoorbeeld zwarte overstof over een crinoline of rode rok.

Voor Fantasy is organza echt ideaal. Vooral de two-tone organza biedt oneindig veel mogelijkheden om rokken, capes en jurken te maken die een prachtig mysterieus en gracieus effect hebben. Zie de foto's van Erik Bolding. Een groot voordeel is dat de stof in vele meters verwerkt kan worden zonder dat het kostuum zwaarder wordt.  De stof geeft bovendien beweging en lichteffecten aan de kleding. Op events en Fantasy fairs gaat het natuurlijk om actie, beweging en poseren voor foto's.  Kleding van of verwerkt met organza stof is een echte aanrader, hier steel je de show mee!

Foto: Erik Bolding

Tips & Tricks

Het werken met organza stof kan echter een crime zijn. De stof is dun, glijdt onder het naaivoetje weg en is lastg om te zomen. De stof vouwt moeilijk en omzomen en afwerken is niet gemakkelijk.  Bovendien is het knippen van de stof ook al geen prettig klusje. De lagen stof glijden van elkaar af en blijven moeilijk op tafel liggen.

Toch is het wel te doen als je je aan deze tips en tricks houdt:

• Zorg voor bij het knippen van patroononderdelen dat de stof goed blijft liggen.  Je kan hiervoor extra gewichtjes gebruiken of speldt de stof goed aan elkaar vast.  Beter: knip niet met een dubbele laag stof maar knip alles twee keer.  Extra werk maar nu weet je wel zeker dat de stof niet verschuift en de panden gelijk aan elkaar zijn.
• Gebruik bij het naaien van organza dunne naaimachinenaalden die geschikt zijn voor het naaien van zijde en organza.  Een gewone naaimachinenaald is al gauw te dik en maakt de stof kapot.
• Denk ook aan een speciaal naaivoetje waaronder de stof niet wegglijdt. Er zijn naatvoetjes te koop die zorgen voor meer grip op de stof of een anti-glij-laagje onder het voetje hebben. Ook is deze boventransport voet een handig hulpmiddel om toch dunne stoffen netjes te naaien.
  
• Hetzelfde geldt voor spelden.  Gebruik de dunste spelden die er zijn.
  
• Randen kun je afbranden.  Dit doe je door er bijvoorbeeld een aansteker onderdoor te halen of te werken met een waxine lichtje. Wees wel ENORM voorzichtig dat je de stof niet in de fik zet of je eigen naaistudio afbrandt...
  
• Gebruik tusenlaagjes als je bijvoorbeeld knopen, ritsen of drukknopen moet vastzetten. Indien je dit niet doet, heb je kans dat je de stof zo kapot trekt zodra je de sluitingen in de praktijk gebruikt.
• Als laatste:  organza stof kan verf afgeven. Vooral de two-tone kleuren.  Wil je niet dat je handen paars worden of erger je naaimachine: beplak de naaimachine van te voren even met ducktape die je er zo weer van af kan trekken.  Leg een extra folio op je tafel en let even op andere kostbare spullen die je niet graag verkleurd zou willen zien.  Nooit doen: de kleur van je naaimachine af proberen te halen met aceton of spiritus: gevaarlijk en je kan de laklaag beschadigen!

Foto: Erik Bolding

Samengevat
Organza is een bijzonder mooie stof.  De zijden variant is werkelijk subliem maar de synthetische stof heeft zeker ook zijn voordelen qua prijs en de prachtige two-tone kleuringen.  De stof is niet zo gemakkelijk om mee te werken maar alle frustraties kun je voorkomen door onze tips en tricks ter harte te nemen. 

Een jurk, cape, rok of kostuum maken met organza is misschien wel geen feest maar het is wel een feest zodra je het resultaat ziet. De stof is een echte eye-catcher en alle extra tijd waard, dat je eraan hebt besteed!