Okergeel & The earth, door Paula Kuitenbrouwer

Geschreven door  Paula Kuitenbrouwer

De kleuren oker en okergeel verwijzen naar (1) een van de verschillende aardse minerale oxiden van ijzer die in bruin, geel of rood voorkomen en als pigmenten worden gebruikt, en (2) een matig oranjegeel. Oker is een prachtig pigment en heel mooie kleur.

Wat is oker?
Oker is een natuurlijk kleigrondpigment dat een mengsel is van ijzeroxide en verschillende hoeveelheden klei en zand. Het varieert in kleur van geel tot diep oranje of bruin.  Ik gebruik het veel in mijn studio. Het kent verschillende namen: gele oker, gouden oker, bruine oker, Napels oker of verbrande oker, om er maar een paar te noemen.

Een echte oertint
Oker is een zeer belangrijke vondst voor archeologen. In de prehistorie had dit pigment verschillende functies: het werd gebruikt als zeep, verf, als grafgoed en voor het balsemen van de doden. Het kan zelfs sunblock 50+ zijn geweest,  zolang het duurde en niet afschilferde.

Op de beroemde archeologische vindplaats Blombos Cave in Zuid-Afrika werden okerkleurige gereedschapssets gevonden die 100.000 jaar geleden door mensen werden gebruikt voor het maken van verf. Dit is zo lang geleden, 100.000 jaar, dat we ons nauwelijks kunnen voorstellen dat mensen kleurpigmenten gebruiken, maar dat deden ze wel degelijk.

Otjize
Otjiz is een mengsel van botervet en okerkleurig pigment dat door de Himba-bevolking in Namibië wordt gebruikt om zichzelf te beschermen tegen het barre woestijnklimaat. Voor prehistorische mensen was oker misschien wat Clorox en make-up nu voor ons zijn. Mensen gebruikten het misschien als bodypaint, ook ideaal voor hygiënische doeleinden vanwege waterschaarste. Als het afschilfert, verwijdert het huid en vuil.

Een favoriete kleur!
Yellow Pale Ochre maakt deel uit van mijn favoriete standaard kleurenpalet. Het is een veelgebruikt pigment in elk schilderij, dat ik maak met aquarel, gouache of olie.

Oker is ook dit seizoen in de mode. Als ik Dille & Kamille binnenloop, een Nederlandse winkel voor woon- en keukenaccessoires, springen okerkleurig textiel en bloempotten in het oog. Oker heeft veel kleuren, het heeft veel functies.

Archeologen koppelen het aan onze manier van denken. Toen prehistorische volkeren met kleurverwerking begonnen, vertoonden ze kleurvoorkeuren. Als het ene iets anders vertegenwoordigt, zijn we bezig met symbolisch denken.

• Rood voor 'bloed',
• okergeel voor 'zon',
• bruinachtig oker voor 'aarde'?

We kunnen het onze voorouders niet meer vragen. Maar wat we zeker weten, is dat veel kleuren oker belangrijk voor hen waren.

Oker en lifestyle
Oker is een constante metgezel in mijn leven omdat ik er de hele tijd met verf werk. En als ik niet schilder, hou ik nog steeds van okerkleuren, vooral tijdens het herfstseizoen. Oker resoneert diep bij velen van ons. Sommigen van ons dragen deze kleur, anderen geven de voorkeur aan plantenpotten met okerkleuren. En anderen gebruiken het voor andere artistieke doeleinden. Interessant is dat hoe meer ik het gebruik en hoe meer ik erover leer, hoe fascinerender dit pigment wordt.

Oker & textiel
Over okerkleurig textiel zou je kunnen zeggen dat de natuur met ons communiceert. Alle variaties van oker, van bruin tot geel, associëren we met de natuur, met een organische levensstijl, met ons bewust zijn van de hulpbronnen van de aarde. Geen wonder dat we tegenwoordig meer oker zien, wanneer modehuizen en ontwerpers terugkeren naar biologische stoffen en zachte, natuurlijke texturen.

Oker vertelt een heel oud verhaal, een verhaal over het gebruik van aardepigmenten.

Neon lijkt voorbij, het communiceerde iets onnatuurlijks. Oker, aan de andere kant, vertelt een heel oud verhaal, een over het gebruik van aardepigmenten. Nu we ons steeds meer bewust zijn van de kostbare hulpbronnen van de aarde en de manier waarop we onze oceanen vervuilen met microplastics die elke keer dat we polyesterweefsels wassen, worden afgestoten, geven we er de voorkeur aan terug te keren naar natuurlijke stoffen, natuurlijk textiel en ook natuurlijke pigmenten.

Paula

Gevonden bij Driesenstoffen: Travel Jersey warm oker