Larp en Cosplay: hoe maak je een bijzondere kraag?

Kragen zijn zo loud als de weg naar Rome. En nog even mooi als altijd. Vooral als accessoire bij Haute Coute-, LARP- en COSPLAY-kostuums en fotoshoots. Het bekendste voorbeeld: de molensteenkraag, ook pijpkraag, plooikraag of lubbenkraag genaamd, is een ronde kraag van geplooid fijn linnen batist. Later werd dit nog versierd met kant.

De molensteenkraag is in de tweede helft van de 16e eeuw door Spanjaarden in de Zuidelijke Nederlanden geïntroduceerd. Veel uitvoeringen van deze kraag hebben als geheel een vorm die aan een molensteen doet denken, vandaar de naam molensteenkraag. Deze kraag is nog steeds populair en er zijn tutorials te vinden op Youtube om deze zelf te maken.

Kragen gespot bij LARP en Cosplay events
Maar voor LARP en Cosplay geldt eigenlijk dat kragen in allerlei spectaculaire vormen geliefd zijn, vooral als dit unieke creaties zijn. In de Cosplay zien we vooral Victoriaanse kragen met veel kant en grote strikken als kragen. Of de dracula-kragen die mooi rechtop staan en vaak zijn verbonden aan een wijde cape. Een dracula-krag in vierhoeks-model is helemaal bijzonder.

Bij LARP zien we vooral de Middeleeuwse varianten op de molensteenkraag en veel ijzeren kragen (Ridders), lederen kragen en kragen die overvloeien in complete harnassen. Vaak ook de zogenaamde katoenen gequilte (padded) nek protectors.
Voor vrouwen vooral molensteenkragen, kanten kragen in het zwart of wit en soms ook van bont.

Hoe maak je zelf een kraag?
We geven hier een korte uitleg over het maken van kragen maar beperken ons tot de stoffen die genaaid kunnen worden. IJzerwerk en lederen kragen laten we graag over aan kostuummakers die daarvoor de nodige materialen en gereedschap hebben.
Later komen we een keer terug op de padded neck protectors die voor een naaister relatief gemakkelijk te maken zijn.

Wat heb je nodig?
Wat heb je nodig voor een mooie opvallende kraag van bijvoorbeeld tule en kanten stof? De basis van een kraag is altijd een stevige stof die je knipt in de vorm van een halslijn plus ongveer 25 centimeter, afhankelijk hoe lang je de kraag wil maken. De stevige stof is een dikke canvas of andere stijve stof. Gebruik hiervoor geen soepelvallende stof.

Tip: werk vanaf een naaipaspop.  Dit is echt prettig om te doen omdat je dan niet steeds bij jezlef of een ander hoef te passen om te zien hoe het gaat worden.  Bovendine krijg je de kraag meteen goed in vorm.

Boodschappen-lijstje:

• een stevige stof (canvas, dikke katoen of dikke linnen)
• een soepele, sterke maar zachte stof (als voering aan de binnenzijde)
• stroken kant
• veel tule
• glitterstof, randen, bandjes, sierband
• lint
• haak-en oogsluiting

Werkwijze:
De onderkant, de stevige stof, knip je dus in een ruime halsvorm, vanaf een norme halfsluiting to  op de borst.  Ruim 25 centimeter breed is meer dan voldoende. Om de goede pasvorm meteen te hebben kun je bijvoorbeeld een oud kledingstof verknippen. Je hebt dan precies de juiste afmeting om vanuit te gaan werken. Pas de basis op de naaipaspop en kijk of het goed sluit en absoluut niet te strak zit.

Nu begin je met de eerste strook. Doe dit van tule, dan blijft mooi rechtop staan.  Neem een strook van 1,5 meter tule lang, 30 centimeter breed. Naai deze op dubbel op elkaar, nu is het 15 centimeter breed. Nu spelt je deze op de basis, zeven centimeter vanaf de bovenste lijn, met dikke grote plooien. Zorg dat de naad aan de onderkant ergens in het midden zit.  De tule valt er over de bovenkant van de basiskraag heen. 

Daarna naai je, naar eigen ideeën steeds meer stroken stof onder de eerste rand met grote plooien en veel stof.

Gebruik mooi sierlant, verschillende soorten tule of kantenstoffen. Overdrijf flink met de plooien. De plooien kun je allemaal in éen richting naaien of om- en om. De ene keer de plooi naar boven, daarna naar binnen.
De stof rijgen met elastiek draai kan ook. Hierdoor worden de plooien kleiner en rommeliger. Afhankelijk van de stof kan dit een mooi effect geven. Bij tule stof zijn grotere plooien vaak mooier en minder rommelig.

Naaien vier à vijf stroken rondom de basis kraag.
Na vier deze stroken, tot 7 centimeter van de onderste rand, komt even een lastig klusje.

En nu het moeilijkste gedeelte:
Je bent er bijna!  Niet opgeven. ook al lijkt het nu een ongeorganiseerde zooitje, dit wordt een super mooie kraag !

Proppen maar!
Alles vouw je nu naar binnen en rijg je even met de hand met grote steken aan elkaar. Nu kun je voering aan de kraag er helemaal omheen naaien, de goede kant op de goede kant. De kraag lijkt nu een grote rol vulling. Zie foto's onder.

Laat één klein stukje aan de onderkant open waardoor je de kraag kan keren zodat de goede kanten van de stof weer boven zijn. Lastig klusje, neem de tijd, doe dit voorzichtig.
Als de kraag gekeerd is en je hebt de goede kanten weer naar boven, verwijder dan de rijgdraden en vouw alles goed in vorm.
Naai de opening ook vast en de kraag is nu voor 95% klaar.

Afwerking: vouw alles in de juiste richting, leg het een nacht onder een stapel boeken of zware stoffen. Knip loose draadjes weg, werk niet-mooie stukjes met de hand bij.
Doe de lint eraan vast en/of haak- en oogje sluiting.

Tip: mocht je met witte tule werken en dit Middeleeuws-oud laten lijken, leg dan de stof een nacht in theewater. De stof zal nu verkleuren op een erg mooie en creatieve manier. Let de kraag non-chalant in het thee-water, net als met batik. Dit zal het effect nog mooier maken.

Foto's: Erik Bolding