Katoen, moet je vooral doen!

Gastblog: van Elena Tran

Katoenen stof is de koning van betaalbaar textiel en het geliefde kind van modeontwerpers. Het voelt in alle seizoenen comfortabel, het is een gemakkelijke stof om mee te naaien en overal verkrijgbaar. Er is enige verwarring over welke stof het beste is, welk katoen kan worden gebruikt voor overhemden, jurken en zelfs gezichtsmaskers.

Alles over katoen - ik beantwoord al jouw vragen!

Hoe wordt katoen gemaakt?
Katoen is een natuurlijke vezel die wordt verzameld uit de katoenplant. Het is een wonder van de natuur, omdat de pluisjes van ruw katoen gewoon rond de zaden verschijnen als een natuurlijk onderdeel van de groei van planten. In Europa, Australië en de VS wordt katoen machinaal geoogst, maar in andere ontwikkelingslanden wordt dit nog steeds met de hand gedaan. Bij de katoenproductie komt veel handarbeid kijken.

Waar wordt katoen geproduceerd?
De grootste katoenproducenten zijn China en de Verenigde Staten. Katoenen stoffen worden echter ook gemaakt in India, Turkije, Australië, Israël, Pakistan, Brazilië en Griekenland. De beste katoenen stof wordt natuurlijk geassocieerd met Egypte. Wie heeft er niet gehoord van de lakens van Egyptisch katoen? Maar het beste katoen komt eigenlijk uit de VS, uit de staten Texas, New Mexico en Arizona. Als je de specifieke luxe katoenmerken wilt weten, worden Pima®- en Supima®-katoenmerken als beter beschouwd dan Egyptisch katoen omdat de ingezamelde katoenvezels langer zijn dan die van Egyptisch katoen. (Johnston) Langere vezels zijn beter omdat de stof sterker en glanzend is. Dit worden beschouwd als de elite onder de katoenen stoffen.

Is katoen een milieuvriendelijke stof?
De katoenteelt en -productie zijn momenteel comntroversieel. Katoen wordt een 'dorstige krop' genoemd of erger nog, een 'vuile krop'. Het is een plantaardige stof en dat is deels uitstekend. Het heeft echter veel water, pesticiden en kunstmest nodig om te groeien, en veel energie om het tot stof te verwerken.

Het goede nieuws is dat de wetenschappers hard werken aan het genetisch aanpassen van katoenplanten om ze robuuster en resistenter te maken tegen droogte en ongedierte.

Wat zijn de voordelen van katoen?
Het belangrijkste voordeel van katoenen stof is dat de stof comfortabel is. Afhankelijk van het weefsel en de afwerking neemt katoenen stof vocht op, voelt het zacht en glad aan, valt het erg goed en is het gemakkelijk te onderhouden. De duurzaamheid van katoenen stof hangt af van de lengte van de filamenten of de nietjes van ruw katoen die worden gebruikt om de stof te maken: hoe langer de stapel, hoe sterker en duurzamer de stof.

Katoenen stof is goedkoper dan linnen of zijde en er is veel vraag naar comfortabele katoenen lakens en heerlijk quiltkatoen. De prijzen voor katoen zijn afhankelijk van waar de stof is geweven en bedrukt. Het Egyptische, Amerikaanse en Europese katoen is duurder. Je kunt het onderscheid zien en voelen in de kwaliteit van deze stoffen. Kortom, als het op katoen aankomt, krijg je waar voor jouw geld. Voor naaisters is katoen de gemakkelijkste stof om mee te werken. Het verschuift of beweegt niet tijdens het knippen zoals zijden stof wel doet. Het neemt alle steektypes van de naaimachine goed op en het is vrij robuust als je de steken herhaaldelijk moet kiezen.

Welke katoenen stof is het beste?
Als je merken van katoenen stoffen vergelijkt, zijn er verschillende soorten katoen. Er is standaard katoen en luxe katoen. De indeling is afhankelijk van de lengte van de vezel. Pima, Sea Island en Egyptisch katoen zijn gemaakt van katoen met een langere stapelvezels en worden daarom beschouwd als fijnere kwaliteit, premium katoenen stoffen met het hoogste garengehalte. (Johnston) Het is belangrijk op te merken dat iedereen zijn favoriete katoenen stoffen heeft. Ik hou van katoen dat zacht aanvoelt en het beste valt en de beste kleur heeft. Stretchkatoenen stoffen zijn ook een van mijn favorieten omdat ze bereiken wat plastisch chirurgen niet kunnen: natuurlijke lichaamscurven benadrukken en mooier maken.

Wat zijn de nadelen van katoen?
Als je jouw gele vlekken rond je oksels herinnert, begrijp je een van de grootste nadelen: katoen reageert met zuren en ook met zuurstof. In tegenstelling tot het advies van je oma, droog je katoenen stoffen niet in de zon, want dan worden ze geel. Zonlicht veroorzaakt een oxidatiereactie in katoen en dat brengt fysieke veranderingen in de stof met zich mee. (Johnston)

Een ander belangrijk nadeel is dat katoenen stoffen krimpen als je ze in warm water wast. Daarom moet je er altijd aan denken om de t-shirts in koud water te wassen.

Welke katoenen stof is het beste voor naaisters?
Je kunt lichte, middelzware of zware stof gebruiken voor jouw naaiprojecten. De meeste katoenen stoffen kunnen voor couture worden gebruikt, afhankelijk van jouw idee. Ik gebruik vaak quiltkatoen voor mijn ontwerpen en ik combineer heel vaak katoen en linnen omdat katoenen stoffen in veel mooie prints en kleuren verkrijgbaar zijn. Er is geen regel over welke katoenen stof je wel en niet mag gebruiken. Wees origineel en creatief en experimenteer met jouw ideeën.

Wat is de zachtste katoenen stof?
Als je op zoek bent naar de zachtste katoenen stoffen om kleding te maken, dan hoef je niet verder te zoeken dan lichtgewicht katoen zoals mousseline, voile, batist en het luxe katoen. Flanellen en badstof zijn ook zacht en deze zijn geweldig voor baby-, nachtkleding- en badprojecten.

Wat is de lichtste katoenen stof?
Katoenen mousseline is de lichtste katoenen stof. Het is helemaal doorschijnend omdat het zo fijn geweven is met draden dat ze op het spinnenweb lijken. Als je deze stof nog nooit hebt gezien, is katoenen mousseline vergelijkbaar met organza, maar zonder de knapperigheid. Als je katoenen mousseline niet kunt vinden, is katoenen voile de op één na beste keuze. Het is ook heel licht, maar minder doorschijnend. Let op dat deze lichtgewicht katoenen stoffen kwetsbaarder zijn omdat de garens erg dun en fijn zijn en het weefsel een stuk losser is. Dit kan jouw keuzes voor het afwerken van de  zomen en naden beperken.

Is katoen rekbaar?
Geweven katoenweefsel van 100 procent katoen heeft geen rek. Gebreide katoenen stof is natuurlijk behoorlijk rekbaar. Om de geweven katoenen stof rekbaar te maken, wordt een klein percentage elastinevezels (Spandex in Noord-Amerika) toegevoegd, ongeveer 3 - 5% is typisch.

Welke katoenen stof valt mooi?
Je kunt het beste een soepele val bereiken door met lichtgewicht katoenen stoffen te werken, zoals katoenen batist. Maar alle katoenen stoffen vallen goed, afhankelijk van jouw ontwerp. Dit is een van de voordelen van katoenen stof. Zorg ervoor dat je jouw ideeën eerst test met een stofmonster om er zeker van te zijn dat het stofgewicht geschikt is voor wat je wilt maken.

Wat is een strak geweven katoenen stof?
Strak geweven stof betekent precies dat: de ketting- en inslagdraden zijn dicht op elkaar gepakt, waardoor de stof dikker en sterker wordt. Als je je hand door de stof kunt zien, is deze niet erg strak geweven. Je kunt het ook zien aan het gewicht. Zeer lichte stoffen hebben minder draadtelling en zijn kwetsbaarder. Strak geweven katoen kan worden gebruikt voor overhemden, jurken en broeken.

Wat betekent de draaddichtheid in katoenen stof?
Het aantal draden is typisch van toepassing op lakens en is het totale aantal garens per vierkante inch stof. (Sachs) Volgens goodhouskeeping.com, als het gaat om katoenen lakens, hebben de beste enkellaags katoenen stoffen een draadtelling tussen 300 en 500 en alles daarboven is niet noodzakelijkerwijs beter, omdat je je kunt voorstellen dat hoe meer draden je per stuk inpakt, hoe zwaarder je stof aanvoelt. Je hoeft zich geen zorgen te maken over het aantal draadjes in couture, want afhankelijk van het ontwerp heb je lichtere of zwaardere katoenen stof nodig. Wat we wel belangrijk vinden, is natuurlijk de kwaliteit van het katoen, maar ook het weefsel, de kleuren en de textuur.

Welke katoenen stof is het beste voor overhemden?
Het hangt af van het ontwerp. Als je op zoek bent naar een doorschijnende blouse, dan zijn katoenen batist of katoenen voile allebei geweldig. De stof is superzacht en semi-transparant. Het valt goed, ziet er geweldig uit en is verkrijgbaar in vele effen kleuren. Voor een meer ondoorzichtige stof kunt u elk middelzwaar katoen kiezen. Deze stoffen zijn strakker geweven en daardoor wat meer gestructureerd. Ze zijn nog steeds zacht, comfortabel en gemakkelijk te onderhouden. En vergeet vooral niet dat vriendelijke stretchkatoen ideaal is voor strakker zittende overhemden. Ze zijn erg flatterend en de stof kreukt een stuk minder door het kleine gehalte aan elastaan.

Wat is het verschil tussen katoenen stof en polyester?
Katoenen stof is gemaakt van een katoenplant. Het is een ademende en comfortabele stof. Polyesterweefsel is gemaakt van plastic. Het voelt aan als katoen, maar het neemt niet goed vocht op. Een combinatie van katoen en polyester is beter. Een voorbeeld is een combinatie van katoen en elastine. De toevoeging van elastinevezels maakt katoen rekbaar, duurzamer en kreukvrij.

Welke stof is beter: katoen of zijde?
Het hangt echt af van jouw ontwerpidee en doel, en van jouw naaivaardigheid en zelfvertrouwen. Katoenen stoffen zijn heel gemakkelijk te naaien en gemakkelijk te onderhouden. Ze zijn overal verkrijgbaar, economisch, vergevingsgezind en ongecompliceerd. Maak comfortabele katoenen shirts en jurken voor de zomer, duurzame katoenen shirts, broeken en overalls. Katoenen stof neemt heel goed vocht op, dus keukendoeken, servetten, beddengoed zijn de projecten die je kunt toevoegen aan je katoenen to do-lijst.

Maar het valt niet te ontkennen dat zijden stof er altijd uitziet als pure luxe. Het is het statussymbool en de droom voor naaisters. Zijde is een uitdagend, vergt veel onderhoud, maar o zo de moeite waard is om te dragen. Het gevoel van zijde op je huid is onmiskenbaar geweldig.

Een klein detail: zijde is een slechte geleider van elektriciteit. Daarom, als je niet wilt dat de wereld jouw statische silhouet ziet, investeer dan in de antistatische spray. Dit is iets waar je je  zich geen zorgen over hoeft te maken wanneer je naait met katoenen stoffen.

Bibliography:
Johnston, Clive Hallett and Amanda. Fabric for Fashion: The Complete Guide. London: Laurence King Publishing Ltd., 2014.
Sachs, Lexie. Does the Thread Count of Your Sheets Matter? Bedding Experts Reveal the Truth. 17 May 2019. <https://www.goodhousekeeping.com/home-products/a27494227/best-thread-counts-for-sheets/>.