Jij bent een moeilijk stukje stof!

Niemand praat er graag over en het is dan ook een taboe in de naaiwereld.  Maar er zijn dus echt stoffen die je je ergste vijand niet gunt. De stoffen zijn lastig om te knippen, om te vouwen, om te naaien. Ze kunnen er ook niets aan doen.  Maar bij deze ben je dus gewaarschuwd,  begin alleen aan het werken met deze stoffen als je veel ervaring hebt...

Naaipatroon, naai-ervaring én de stof!
Wat bepaalt of jouw naaiproject slaagt of niet?  Vaak de combinatie van het naaipatroon, jouw naai-ervaring maar ook de stof. Op naaipatronen worden altijd specifiek stoffen genoemd die geschikt zijn voor het patroon. Hier kun je van afwijken qua kleur en print, maar het is wel aan te bevelen de aanbevolen stoffen te kiezen. (logisch!) Simpelweg omdat het naaipatroon hierop is getest of specifiek voor gemaakt.

Maar ook jouw naai-ervaring bepaalt of jouw naaiproject een geslaagd kledingstuk zal opleveren. Op het naaipatroon staat dit in negen van de tien gevallen aangegeven. Het patroon wordt geschikt geacht voor een beginner, een naaister met middelmatige ervaring en een naaister met veel ervaring.

Even zo belangrijk is echter de stofkeuze die je maakt.  Er zijn erg fijne stoffen om mee te naaien en er zijn stoffen die lastiger zijn.  De lastige stoffen vragen een stukje - extra - ervaring van de naaister. Je hoeft de stoffen niet te ontwijken, maar als je onze tips leest, scheelt het je een hoop frustraties of zelfs mislukte naaiprojecten.

Linnen & Leer

Tips voor 'moeilijke of lastige' stoffen
Stoffen worden altijd keurig gerangschikt of soort of op kleur in winkels en op onlinewinkels. Soms kun je ook zoeken op eigenschappen. Is de stof niet-rekbaar, rekbaar of zowel in lengte- als in breedte elastisch? Is de stof soepelvallend of juist erg stijf?  Dit is allemaal erg belangrijk om te weten als je een stof kiest om een kledingstuk te gaan naaien.

Zelden wordt er echter aangegeven of een stof 'lastig' te knippen of naaien is.  Met dit laatste bedoelen we dat de stof bijvoorbeeld tussen je schaar, tijdens het knippen, wegglijdt, of onder je naaivoetje wegglijdt als je de stof aan het naaien bent.  Denk hier aan soepelvallende zijde-look stoffen of gladde satijn.

Ook is het lastig als de stof snel of zelfs enorm rafelt. Dit is vooral het geval bij Bouclé stoffen die ook nog eens los-dradig zijn.  In 'hoe naai je Bouclé stof' geven we tips & tricks om er goed mee om te gaan.

Enorm stijve of dikke stoffen kunnen ook lastig zijn. Ze zijn vaak moeilijk te vouwen en je bent een naaimachine nodig die echt dikkere stoffen aan kan. Denk hierbij aan jeans, canvas, goblin, jacquard of loden.

Als laatste: elastische stoffen. Is jouw eerste naai-project een badpak maken? Vraag dan vooral extra hulp en wees je er van bewust dat het naaien van super stretch stoffen een lastig karweitje is. Het is bovendien vooral aan te raden gebruik te maken van een coverlockmachine die de coversteek kan. Op een andere manier (bijvoorbeeld zig-zag) de naden afwerken op een gewone naaimachine, zal geen mooi resultaat opleveren.

Jeans & Katoen

Haute couture stoffen
In de Haute couture wordt vaak gewerkt met dure en chique stoffen. Dit is natuurlijk erg mooi en zal ongetwijfeld een spreekwoordelijk extra gouden draadje aan jouw naaiproject geven. Maar wees ervan bewust dat de dure stoffen vaak niet de gemakkelijkste stoffen zijn om te naaien.

We noemden al de 'Very Bouclé' stoffen die vaak al uitrafelen als je ernaar kijkt.  Maar ook brocade stoffen, jacquard stoffen en pailettenstoffen kunnen lastig zijn.  Je hebt kans dat je naalden breken op de geborduurde toevoegingen/lovertjes op de stof of op de gouden lurex draden. Of de draden mee in je naaimachine trekken, en pats-boem, je hele voorpand is ineens verwoest.
Neem voor deze stoffen extra de tijd en rijg alles van te voren.

Bij jacquardstoffen heb je bovendien vaak te maken met patronen die in de stoffen zijn geweven. Let hier vooral bij het knippen goed op. Of dat de voorpanden mooi aansluiten en de mouwen kloppen in de patronen van de stof.  Dit is echt een klusje die ervaring en veel geduld vereist. Koop altijd extra stof, dan kun je eventuele fout geknipte patroononderdelen opnieuw knippen.

Organza, Voile, Chiffon, Plisse en stretch kant zijn moeilijke stoffen omdat ze erg dun zijn en niet goed in vorm blijven tijdens het knippen en naaien. Zorg voor extra gewichtjes op de stof tijdens het knippen en zorg voor dunne spelden voor de stof. Koop speciale zijden-spelden die dunner en langer zijn dan de gewone glaskopspelden.  Let er bovendien op dat je de goede dunne naaimachine naalden kiest.  Een te dikke naald kan de stof gemakkelijk kapot maken.

Zijden- en taftzijde stoffen zijn juist erg prettig om mee te naaien, alhoewel hier ook geldt: let op dat je de juiste spelden en naaimachine naalden gebruikt. Ze vouwen fijn, glijden niet weg en zorgen ervoor dat je nauwkeurig kan werken. Zijdelook stoffen, satijnzijde of mixen zijn vaak een stuk minder fijn om me te werken. Deze zijn uiteraard goedkoper maar in het geval van bijvoorbeeld een 'Chanel-Style'  jasje is de investering in échte zijde, zeker de moeite waard. Het plezier in jouw naaiproject wordt bovendien niet vergald door een stof die niet wil meewerken.

Losdradige Bouclé stof

LARP stoffen
Bij het maken van kostuums voor LARP loop je minder vaak tegen problemen aan. De meeste stoffen zijn namelijk gebaseerd op stoffen zoals canvas, jute, katoen, keperkatoen, linnen en soms leer. Alleen die laatste is natuurlijk een vak ansich maar de andere stoffen zijn fijn om te knippen en naaien. In LARP kostuums wordt minder gewerkt met elastische stoffen omdat die er vroeger nog niet waren. Bovendien moeten de meeste stoffen sterk zijn en tegen een stootje kunnen. Tijdens LARP events gaat het niet alleen om poseren voor een foto maar is er vaak actie en beweging. Stoere robuuste stoffen zijn 'key-elements' !

Bij middeleeuwse kleding wordt echter wel vaak fluweel gebruikt. Dit is een moeilijke stof omdat het lastig vouwt, je tijdens het knippen moet letten op de vleug in de stof en omdat de stof wegglijdt tijdens het naaien. Let erop dat je een speciaal naaivoetje gebruikt om dit probleem te voorkomen en speld vooral de onderdelen heel goed. Beter nog: rijg alles eerst voordat je begint met naaien.

De vleug van de stof betekent dat als je over de stof aait, de ene kant op de haren plat wrijft en de andere kant op zullen de haren overeind gaan staan. Hierdoor verandert de structuur/kleur van de stof. Wanneer je de stof glad strijkt, ga je met de vleug mee, wanneer de haartjes overeind gaan staan, dan ga je tegen de vleug in.

Neem extra de tijd tijdens het knippen en let dus op de vleug. Als de stof op de tafel ligt, lijkt dit van minder groot belang. Maar zodra je de stof als kledingstuk aantrekt, en de vleug klopt niet, kan dit het hele kostuum verpesten. Let goed op de DRAADRICHTING die wordt aangegeven op de patroononderdelen. Koop dus altijd extra stof, je zal die nodig hebben om alle patroononderdelen op de juiste manier te knippen ten aanzien van de vleug van de stof. 'Stofbesparend' of kostenbesparend knippen is hier niet van toepassing.

Fluweel is zo mooi dat het zeker de moeite waard is.  Kies je echter voor stretch fluweel of velour de panne, dan heb je een lichtere type fluweel en is deze bovendien elastisch.  Dit zijn geen beginnersstoffen. Vraag extra hulp en oefen eerst op proeflapjes.

Brokaat stoffen kunnen erg prettig zijn met naaien, vooral als deze niet te dik is. Ook Goblin naait lekker en stabiel. Deze stoffen zijn vaak wel duur. En let er vooral op dat je wat extra stof besteld. Het knippen zal extra stof vereisen omdat er vaak een werkje of patroon/tekening in de stof zit.
Brokaat stoffen kunnen dik of dun zijn. Goblin is dikker; jeans naaimachine naalden zijn dan een must.

Fluweel en Velour de panne

Cosplay stoffen
Bij Cosplay wordt meer gewerkt met kant, zijden en stretch stoffen. Met middelmatige naai-ervaring is dit prima te doen.  Zijn de kostuums meer Fantasy en Steampunk-achtig let dan vooral op dat je niet te dikke stoffen kiest of leer, als je geen speciale leernaaimachine hebt. Een lichtere lederlook is een beter alternatief en ook minder kostbaar.

Stretch kant is geen gemakkelijk klusje maar ook hier geldt: rijg alles eerst vooraf en naai dan pas de boel aan elkaar. Deze extra handeling zorgt ervoor dat het wél lukt in plats van dat jouw naaiproject in de prullenbak eindigt. Waar het kan: werk met de hand in plaats van met de naaimachine.

Satijn is niet prettig om mee te naaien. Een fijner alternatief is taftzijde of echte zijde. Deze laatste twee  vouwen beter en naaien heel prettig.

Heb je heel veel stof nodig voor een kostuum, zoals bijvoorbeeld bij ons kostuum van Star Wars Kylo Ren, dan kun je kiezen voor Garbadine of een goedkoper alternatief: Texture of Terlenka. Deze stoffen werken fijn, krimpen niet en kunnen tegen een stootje.
Texture stoffen zijn vaak gecategoriseerd onder 'carnavalstoffen' op onlinestoffen winkels. Laat je hierdoor niet afschrikken. Texture of Terlenka zijn prima stoffen en zijn een prima basis voor kostuums.

Garbadine en Brokaat

Proeflapjes en alternatieven

Voor iedere stof is er vaak wel een alternatief te vinden. Je kunt natuurlijk niet een aanbevolen stretch stof vervangen door een niet-rekbare stof maar vaak zijn er wel oplossingen te vinden.  Vraag hiervoor advies in de winkel, aan de klantenservice van de online winkel of aan een ervaren naaister. Alles beter dan gefrustreerd raken en stoppen met jouw naaiproject. Dat zou echt jammer zijn en is vaak niet nodig.

Een proeflapje aanvragen van de stof is vaak mogelijk.  Doe dit want het kan je veel ellende besparen. 

Koop altijd een klein beetje extra stof. Hier kun je dan vooraf mee oefenen en naaimachinenaalden uittesten of de goede steek erbij vinden. Het kan bovendien geruststellend zijn dat je wat extra stof hebt, voor het geval er toch iets mis gaat tijdens het naaien of knippen van de stof.

Bouclé en tweeds

Stoffen worden vaak gekozen of basis van kleur en print.  Maar de eigenschap van een stof is eigenlijk nog veel belangrijker. Sommige stoffen zijn een stuk lastiger om te knippen en naaien dan andere stoffen. Wees je daarvan bewust bij de keuze van een stof. Bij twijfel: vraag een proeflapje aan of naai eerst een proeflap. Een goed naaipatroon, jouw ervaring als naaister én de juiste stof bepaalt of een naaiproject een mooi resultaat oplevert.

Succes !