De stof in haar handen

‘De stof in haar handen’ is geschreven door Bianca Pitzorno en vertaald uit het Italiaans door Saskia Peterzon-Kotte. Het is een prachtige novelle over een deel van het leven van een naaister in de 19e eeuw. Het verhaal speelt zich af in een dorpje in Sardinië, Italië.

Een wees en een lieve oma
De ik-persoon is een wees die opgroeit bij haar oma. Haar oma kan nog amper rondkomen van haar werk als naaister maar voedt met liefde haar kleinkind op, zodat zij niet naar het weeshuis hoeft. Ze leert haar alles over het leven en over haar vak als naaister. Oma werkt vooral bij de rijke mensen aan huis en neemt haar kleinkind vaak mee. Maar oma sterft en laat de naaister alleen achter. Gelukkig kan de naaister haar werk voortzetten als huisnaaister bij klanten die haar werk en discrete karakter waarderen. In ruil voor extra werk leert de naaister ook lezen en schrijven, wat voor die tijd vrij ongewoon was. Ze is dan ook veel intelligenter dan de meeste mensen denken maar ze zal nooit uit haar lage stand als ‘eenvoudig naaistertje’ komen.

Geëmancipeerde vrouwen als voorbeeld
De naaister ontmoet een paar vrouwen die grote invloed hebben op haar leven. De rijke Esther die na de zware geboorte van haar baby haar man verlaat. Een moderne Amerikaanse vrouw genaamd Lily Rose, die de naaister zeer genereus betaalt maar op een mysterieuze wijze sterft. En de familie Provera, die ongekend rijk zijn maar lijden door de gierigheid van de man des huizes.
Als naaister is ze vele uren bij hen thuis en krijgt niet alleen alle verhalen van hen mee, maar ook hun geheimen en ideeën over het leven.

Toen duurzaamheid nog normaal was…
In het boek staat de liefde voor het naai-vak centraal. Er wordt veel in detail gesproken over stoffen, over het maken van kleding en hoe normaal het in die tijd was om daar uiterst voorzichtig mee om te gaan. Aan kleding en specifiek aan jurken, werd maanden gewerkt. Ook een uitzet voor een baby op komst, werd zorgvuldig gepland. De naaister was vooral een kunstenares in borduren want kleding werd gepersonaliseerd tot in detail en gekoesterd door de draagster.

Liefde en bedrog
Van een heel vriendelijk, bijna liefelijk verhaal wordt het boek halverwege wat grimmiger. Een zoon van goede huize wordt verliefd op de naaister en ziet geen enkel probleem in een huwelijk met haar. Maar zijn moeder denkt hier anders over en doet er alles aan om de naaister te laten arresteren omdat ze suggereert dat de naaister juwelen heeft gestolen. Dit is echter niet het geval maar ze heeft wel een verlovingsring gekregen van de zoon.

De naaister gaat naar de gevangenis en haar huis wordt binnenste buiten gekeerd. De enige die echter weet waar de ring is, is een buurmeisje dat bij de naaister is komen wonen sinds haar moeder is overleden aan tuberculose. Waar de ring is verstopt, is voor naaisters een leuk detail in het boek. Alleen als je een naaimachine hebt en deze van binnen en buiten kent, is de specifieke en inventieve verstop-plaats te begrijpen.

En de naaister en de rijke zoon leven nog lang en gelukkig? In zekere zin wel, maar het nawoord in het boek laat toch zien dat het leven vaak anders loopt dan men verwacht.

‘De stof in haar handen’ is een aanrader voor crea-bea’s!
Het boek is een mooie novelle van een schrijfster met groot talent voor verhaalkunst. Het verhaal loopt lekker door, de beschrijvingen zijn zeer beeldend en je waant je zo in de 19e eeuw in een dorpje in Italië. Maar vooral voor creabea’s is dit boek een aanrader of een leuk cadeau om te geven en krijgen. ‘De stof in haar handen’ is een ode aan het vakmanschap van naaisters.

En aanduurzaamheid zoals deze ooit heel vanzelfsprekend was, voor deze werd vervangen door de textiel-massa-industrie en onze huidige wegwerpmaatschappij.